Πραγματικότητα: το ισχυρότερο εργαλείο

Μαζί με την σταδιακή παρακμή της αμερικανικής αυτοκρατορίας, θα πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε ότι βρισκόμαστε και στη δύση της φιλελεύθερης «δημοκρατίας». Στην πραγματικότητα, η κατάρρευση του φιλελευθερισμού -τουλάχιστον όπως τον γνωρίζαμε μέχρι χθες- βαδίζει χέρι χέρι με το τέλος της Αμερικανικής ηγεμονίας, και την ανάδυση ενός πολυπολικού (bipolar) μοντέλου, όπου διάφορες δυνάμεις, από την Κίνα, την Ρωσία, την αναδυόμενη Ινδία, συγκεκριμένα κράτη του Αραβικού κόσμου, ανταγωνίζονται τις δυτικές υπερδυνάμεις. Πράγματι διαφαίνεται ένας αντιφιλελεύθερος και αντικοινοβουλευτικός ορίζοντας που βασίζεται όλο και περισσότερο στο γενικό κλίμα δυσπιστίας απέναντι σε ένα σύστημα που μέχρι χθες υποσχόταν ότι είναι το μόνο που μπορεί να εγγυηθεί πολιτικά δικαιώματα, ελευθερίες και ευημερία.

• Συνέχεια ανάγνωσης

Στις υπεραναπτυγμένες χώρες της Δύσης το φάντασμα του αυτοδημιούργητου ανθρώπου, δηλαδή η ιδέα ότι ο καθένας μπορεί και πρέπει να βασίζεται μόνο στον εαυτό του για να δημιουργήσει τη ζωή του από το μηδέν, τώρα πρέπει να προεξοφληθεί με προσύμφωνο και με «καθαρούς λογαριασμούς». Μάλιστα σε αυτό το φάντασμα δίνονται και ονόματα όπως «ελευθερία», «ανεξαρτησία», «αυτονομία». Οι (συν)δεσμοί με την ιστορία ή με τους θεσμούς για τα νέα άτομα του σήμερα νοούνται μόνο από ψυχαναλυτική άποψη και μόνο ως απαρχαιωμένες εντολές που θέτουν όρια στην απόλαυση και στην υποκειμενική τους βούληση. Είναι αλυσίδες που πρέπει να σπάσουν, ώστε να απελευθερωθεί το άτομο στην ασταμάτητη ορμή του You Only Live Once (YOLO) και του Follow Your Heart. Αυτή είναι η εποχή του ασταμάτητου τώρα!

• Συνέχεια ανάγνωσης

Γίνεται λοιπόν επιτακτική ανάγκη να φαινόμαστε πολιτικά ορθοί, πάντα φιλικοί, αστείοι και ενδιαφέροντες για τους άλλους, διαφορετικά κινδυνεύουμε να χάσουμε μερικά αστέρια ή και τη «θέση» μας. Παράλληλα ο χρόνος μας λείπει όλο και περισσότερο. Ακόμη και η επιλογή των λεγόμενων κοινωνικών μας κύκλων επηρεάζεται από αυτή την μόνιμη «έλλειψη χρόνου» και την ανάγκη να επιταχύνουμε. Φυσικά ταυτόχρονα χρειαζόμαστε όλο και περισσότερες διαπροσωπικές σχέσεις που όμως να είναι επιφανειακές, προκατασκευασμένες και έτοιμες για χρήση. Πασχίσουμε να αποκλείσουμε από πριν όλες τις αρνητικές εμπειρίες και τις δυσκολίες που μπορεί να μας μεταδώσουν οι άλλοι. Εκείνοι οι άλλοι που δεν έχουν θέση παρά μόνον στη δεξαμενή της αρνητικότητας, που ενδέχεται να μας ανακόψουν την πορεία.

• Συνέχεια ανάγνωσης

Είναι δύσκολο να δεχτούμε ότι στην πραγματικότητα εξαντλούνται οι βασικές έννοιες που συνόδευαν τον μοντερνισμό: η κοινωνικοποίηση, η ισότητα και η ελευθερία. Καθεμιά από αυτές, για διαφορετικούς λόγους, μοιάζει να χάνει το νόημά της. Και είναι δύσκολο κυρίως γιατί η κοινή γνώμη -την οποία σήμερα οι πολιτικές προσπαθούν με κάθε μέσο να παραβλέψουν- θεωρεί ότι η απάντηση στην κρίση των αξιών και στη γενική δυσφορία, βρίσκεται στην προσπάθεια να ανακατασκευαστούν οι  προηγούμενες συνθήκες, επιτρέποντας έτσι μια γενική αποκατάσταση αυτών των αξιών. Μια κατανοητή και λογική αντίδραση, που όμως αποδεικνύεται ανώφελη, καθώς δεν λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι η κρίση εξαρτάται και οφείλεται στην εγγενή εξάντληση εκείνων των αξιών και αρχών (πολιτικών και ηθικών) που υποτίθεται ότι πρέπει να αντιπροτείνουμε. Η απίθανη απόδειξη (probatio diabolica) ότι μπορεί να υπάρξει ένας άλλος, καλύτερος και δικαιότερος, κόσμος μπορεί περίφημα να υφάνει την πλοκή ενός παράδοξου και αλλόκοτου θεατρικού. Έργο στο οποίο καθένας ηθοποιός αγωνίζεται να αποδείξει ότι μόνο εκείνος έχει διαφορετική όψη, ενώ στην πραγματικότητα όλοι οι συντελεστές του δράματος έχουν την ίδια φάτσα.

• Συνέχεια ανάγνωσης

Τώρα η σκιά του βασιλιά με το σκότος της φυλακίζει το νου νέων κυνικών ανθρώπων που κλεισμένοι στην ιδιωτική τους σφαίρα ονειρεύονται χρυσά κλουβιά άμοχθης ευδαιμονίας. Επιτρέψαμε όλα τα νοήματα γύρω μας να στρογγυλέψουν κι όμως εξακολουθούμε να φοβόμαστε μην κοπούμε. Ζούμε σε έναν κόσμο λέξεων, ερμηνειών, ερμηνείας των ερμηνειών, φοβίας των λέξεων, φοβίας των ερμηνειών, αλλά όταν έρχεται η κρίσιμη στιγμή τα λόγια απουσιάζουν και τελικά βλέπουμε τον εαυτό μας αδύναμο να ερμηνεύσει οτιδήποτε θα μπορούσε να ερμηνευτεί δίχως να απαιτούνται φιλοσοφικές διατριβές, αλλά με μια δόση κοινής λογικής (common sense, όπως θα έλεγε ο George Orwell). Κι εκεί που θα έπρεπε να είχε καταστεί κοινή λογική ο λόγος ως δράση και πράξις, μετατρέψαμε καί τον λόγο καί την πράξη σε έννοιες δίχως περιεχόμενο. Έτσι, πάντα μιλούν και δρουν άλλοι για λογαριασμό μας, με εμάς στο αόριστο κενό ενός εικονικού κόσμου.

• Συνέχεια ανάγνωσης

Ασφαλώς δεν είναι κακή οποιαδήποτε άγνοια. Είναι κατά πολύ προτιμότερο για παράδειγμα να μην γνωρίζουν οι άνθρωποι πώς να κατασκευάσουν βιολογικά όπλα ή να πώς δημιουργήσουν έναν ιό όπως αυτός του Έμπολα ή του AIDS. Επίσης είναι κατά πολύ προτιμότερος ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής του ατόμου από τον σεβασμό της εταιρικής privacy. Άλλωστε δεν είναι καθόλου απαραίτητο να γνωρίζουμε τα πάντα και ανά πάσα στιγμή για ένα συγκεκριμένο άτομο, άλλα πρέπει να έχουμε το δικαίωμα και τη δυνατότητα να αποκτήσουμε ουσιαστικές γνώσεις και πληροφορίες για όλες τις δραστηριότητες μιας εταιρείας, ειδικά όταν αυτή μας πουλάει τεχνολογία και επιστήμη.

• Συνέχεια ανάγνωσης