Η «ινφοδημία» και η μάχη κατά της πανδημίας

Όλα τα παραπάνω συνθέτουν ένα παζλ ελιτισμού, αντιλαϊκισμού, ναρκισσισμού και θυμικού στοιχείου που αναπαράγει άλογες στάσεις και συμπεριφορές. Στην ουσία οι συνωμοσιολόγοι έχουν την ανάγκη να αισθάνονται εκτός συρμού, εκτός αρχών, εκτός συστήματος. Θέτουν, συνεπώς, τον εαυτό τους «μακράν της χειραγωγημένης μάζας», αποστρέφονται μετά βδελυγμίας την ίδια την κοινωνία που υποτίθεται ότι, την ίδια στιγμή, υπερασπίζονται. Ενδεχομένως, αυτές οι μικρές ψευδαισθήσεις διαύγειας που θέτουν εαυτόν απέναντι στον «εύπιστο» και «ανόητο» όχλο, κάνουν κάποιους να αισθάνονται ξεχωριστοί και ανώτεροι. Στην πραγματικότητα, οι ίδιοι οι συνωμοσιολόγοι, περισσότερο εκφράζουν την άρνησή τους να αποδεχτούν ότι πλέον έχει έρθει η στιγμή όπου κάποια έθιμα, εκδηλώσεις και συνήθειες (όπως λ.χ. τα πανηγύρια, τα πάρτι και οι γιορτές) θα πρέπει είτε να ξεχαστούν προσωρινά, είτε να περιοριστούν, ενδεχομένως για μεγάλο χρονικό διάστημα.

• Συνέχεια ανάγνωσης

Βλέπουμε λοιπόν ότι ο άνθρωπος είναι ένα ον που γεννά και παράγει. Ως Homo Faber κατασκευάζει εργαλεία κι αντικείμενα που βρίσκονται στη διάθεσή του, τον προστατεύουν και πολλαπλασιάζουν τη ισχύ του. Όταν όμως γεννά δραπετεύει από τη σφαίρα της παραγωγής όχι για να κατασκευάσει κάτι, αλλά για να δημιουργήσει κάποιον. Η τεχνική ανήκει στον κόσμο της παραγωγής, δεν δημιουργεί, αλλά κατασκευάζει. Σχεδιάζει εργαλεία και αντικείμενα των οποίων ο σκοπός εξαντλείται κατά τη χρήση τους. Η γέννηση και η παραγωγή φαίνεται να επισημαίνουν δύο αντίθετα σημασιολογικά σύμπαντα. Ωστόσο, η τεχνική στην εσωτερική της κίνηση φαίνεται πως τείνει συνεχώς να δημιουργεί «γενιές». Η τεχνική δράση εξακολουθεί να είναι μια ανθρώπινη δράση και όπως κάθε ανθρώπινη δράση χαρακτηρίζεται από παραγωγή. Η έλευση της τεχνητής νοημοσύνης μοιάζει ο ιδανικός ρυθμιστής μιας τεχνικής που, υπό μια έννοια, ανθρωποποιείται: όπου το εργαλείο παύει να είναι ή να εκλαμβάνεται ως τέτοιο και γίνεται ένα «εγώ» που τώρα αντιμετωπίζει το «εσύ».

• Συνέχεια ανάγνωσης

Για την ανάλυσή μας, πάνω στα ελληνοτουρκικά, ανατρέξαμε στον προφητικό λόγου του Παναγιώτη Κονδύλη[11], ενώ αναφερθήκαμε σε δυο εμβληματικές μορφές της κλασικής σκέψης στο πεδίο του πολιτικού ρεαλισμού, τον Αυγουστίνο και τον Morgenthau. Αν και οι δυο τελευταίοι εστίασαν στη φύση του ανθρώπου, τα συμπεράσματά τους υπήρξαν αρκετά διαφορετικά. Για τον Αυγουστίνο ο άνθρωπος – που μπορεί να είναι εντελώς αμαρτωλός ή μερικώς καλός, ή εν μέρει κακός- μπορεί με προσπάθεια να βελτιωθεί. Αντιθέτως για τον Morgenthau, αν και μοιράζεται τον σκεπτικισμό του Αυγουστίνου περί κακής ανθρώπινης φύσης και έμφυτου εγωισμού, αδιαφορεί (κατά βάση) για το ενδεχόμενο κάποιας βελτίωσης του ανθρώπου και στοχεύει περισσότερο στα αντίμετρα και στα αντίβαρα που θα μπορούσαν να αποτρέψουν τον άνθρωπο από το να αναπτύξει τα αρνητικά του στοιχεία. Καταλήγοντας, το ουσιαστικό πρόβλημα της Τουρκίας του 21ου αιώνα, όπως προαναφέραμε, είναι η τραγικότητα της θέσης της.

• Συνέχεια ανάγνωσης

Άρα, ο τόπος, όπως νοείται εδώ, δεν απλώς εκείνο το μέρος που έρχεται σε αντίθεση με τον γεωμετρικό χώρο. Όπως λ.χ. μια στατική γεωμετρική φιγούρα είναι αντίθετη στην κίνηση, μια ανείπωτη λέξη είναι αντίθετη αυτής που έχει ειπωθεί ή ο ήχος της φωνής είναι αντίθετος της σιωπής. Είναι τόπος ανθρωπολογικός[7] με τη συμβολική έννοια: συνδέεται άρρηκτα με την ταυτότητα των ανθρώπων, ως ένα σύνολο μεταξύ τους σχέσεων συνδεδεμένων με ένα μείζον ιστορικό γεγονός, όπως η ανέγερση ενός ναού (εν προκειμένω συμβόλου της ορθοδοξίας). Συνεπώς, η νομική κυριαρχία – η όποια είναι αναγκαστικά στενά εξαρτημένη από την υλική/γεωγραφική υπόσταση της επικράτειας – για τον πιστό, χάνει την αξία της όταν το ζήτημα, είναι ζήτημα «καρδιάς». Θα μπορούσε κανείς να πει ότι, ακολουθώντας την παραπάνω συλλογιστική, δικαίως ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν συχνά πυκνά στο πρόσφατο παρελθόν έχει μιλήσει για τα «σύνορα της καρδιάς του» που εκτείνονται στα βάθη της μεσογείου.

• Συνέχεια ανάγνωσης

«αν φορέσουμε τα ιδεολογικά γυαλιά του καταστροφικού μίσους, τότε θα μας φανεί λογικό, μετά τον Montanelli, να κάψουμε βιβλία του Παζολίνι, να απαγορεύσουμε τα θεατρικά έργα του Ντάριο Φο, καθώς ήταν φασίστας, να κατεδαφίσουμε το Κολοσσαίο όπου οι Ρωμαίοι απολάμβαναν να βλέπουν γυναίκες, άντρες και παιδιά να κατασπαράσσονται από άγρια ζώα, να απαγορεύσουμε τα έργα του Gauguin ή του Βalthus, να καταστρέψουμε τους δίσκους του Μάικλ Τζάκσον, αλλά και τις ταινίες του Polanski, και του Woody Allen. Πού λέτε ότι θα καταλήξει όλο αυτό όταν κάποιοι αντιδράσουν και αποφασίσουν, για παράδειγμα, να σβήσουν από την πόλη του Μιλάνου κάθε ίχνος του Palmiro Togliatti[10];»

• Συνέχεια ανάγνωσης

Δεν θα αναπτύξουμε πλήρως τις ενστάσεις μας απέναντι στη συγκεκριμένη κουλτούρα του λεγόμενου «δικαιωματισμού», ωστόσο αξίζει να επισημάνουμε μια κραυγαλέα αντίφαση: πολύ συχνά οι υπέρμαχοι αυτής τη λογικής, δηλαδή του δικαιώματος απόλυτης αυτοδιάθεσης του ατόμου, είναι οι ίδιοι που επικαλούνται την αλληλεγγύη απέναντι στον άλλο· τον νοούμενο συνήθως ως αδύναμο και ευάλωτο. Αν θελήσουμε να εξετάσουμε το ζήτημα από συνταγματική σκοπιά, στη διατύπωση του δικαιώματος στην υγεία, συνυπάρχουν δύο διαστάσεις: το άτομο και η συλλογικότητα. To δικαίωμα στην υγεία πρέπει να προστατεύεται από το κράτος ως θεμελιώδες ατομικό δικαίωμα και ως συλλογικό συμφέρον.

• Συνέχεια ανάγνωσης