Ο Δάντης Αλιγκέρι και η πενία πνευματικότητας και έρωτα στο σύγχρονο κόσμο

Με λίγα λόγια, ο συντηρητισμός του Scruton τονίζει τη σημαντικότητα των παραδόσεων και των βιωμάτων των ανθρώπων, κάτι που διαφαίνεται μέσα από την κριτική που ασκεί στις πολιτικές επεμβάσεων στον πόλεμο του Ιράκ· παρότι ο ίδιος αναγνωρίζει ότι οι χώρες της Μέσης Ανατολής διαφέρουν ως προς ένα χαρακτηριστικό με τις δυτικές, στο γεγονός ότι οι πρώτες δεν κατανοούν την ισχύ της έννομης τάξης (the rule of law), και για αυτό τον λόγο μαστίζονταν πάντα από συγκρούσεις, την ίδια στιγμή προειδοποιεί ότι οι δυτικές χώρες δεν δίνουν βάση στις δυναμικές που αναπτύσσει η παράδοση.

• Συνέχεια ανάγνωσης

Μια πορεία που βασίζεται στη λογική του πολιτικά αδιάφορου ευδαιμονισμού, της κατανάλωσης υλικών αγαθών, του ακτιβιστικού φεστιβισμού, των πολιτικών ψευδο-διπόλων (όπως Αριστερά και Δεξιά), του γενικευμένου κομφορμισμού και κυρίως της υποταγής (θρησκευτικού/λατρευτικού τύπου) στην τεχνολογία και στην τεχνοεπιστήμη, δείχνει να ταυτίζεται με την παθητική αποδοχή ενός πεπρωμένου και να επιβεβαιώνει τη θεωρία περί «προγραμματισμένης» θνησιγένειας όλων των μορφών πολιτισμού. Όμως η σπενγκλερική υπόθεση του αναπόδραστου και «σκοτεινού» ανθρώπινου πεπρωμένου μπορεί να γίνει πρόκληση δημοκρατικής αναγέννησης κατά της παρακμής.

• Συνέχεια ανάγνωσης

Το να μιλάς για «ελληνικό σαμανισμό» είναι ήδη από μόνο του κάτι το επαναστατικό: πέρα από έργο του E. R. Dodds, Οι Έλληνες και το παράλογο, το οποίο ποτέ δεν εκτιμήθηκε επαρκώς- που ήδη είχε ανοίξει τον δρόμο προς αυτή την κατεύθυνση και τις μελέτες των Colli, Eliade, Couliano, Burckert και Kingsley, η κοινή γνώμη,  ακαδημαϊκή και μη, αγνοεί αυτό το εντυπωσιακό φαινόμενο που προέρχεται από τον πνευματικό μας πολιτισμό. Οι Έλληνες Σοφοί δεν ήταν γραφιάδες, όπως ίσως θα ήθελε να τους απεικονίσει κατ' εικόνα και ομοίωσή της η σύγχρονη νερόβραστη ερμηνευτική, αντιθέτως ήταν άτομα που ξεκινούσαν μια πορεία συνεχούς αναζήτησης του εαυτού τους και από αυτή την πνευματική αναζήτηση μεταμορφωνόντουσαν μέχρι το μεδούλι.

• Συνέχεια ανάγνωσης

Καθένας από εμάς αντλεί ικανοποίηση από την επιβεβαίωση όσων πιστεύει ή όσων έχει μελετήσει, πόσο μάλλον όταν πρόκειται για ανθρώπους που έχουν στηρίξει το σύνολο της καριέρας τους σε ορισμένες γνώσεις και απόψεις, συχνά υπό την αιγίδα μια μεγάλης αυθεντίας. Σε κανένα δεν αρέσει η απόρριψη ή η ακύρωση όσων πιστεύει και έχει κοπιάσει για να μάθει. Οι γενικεύσεις και οι αφορισμοί είναι στάσεις συχνά αναπόφευκτες διότι το ανθρώπινο μυαλό, αν και υπέροχο όργανο, έχει τα όριά του, τις ανάγκες του και τις αδυναμίες του, όπως καθετί στον ενθάδε κόσμο. Να μην μπορούμε να συλλάβουμε ένα φαινόμενο στην ολότητά του είναι κάτι φυσιολογικό και ανθρώπινο, άρα δεν πρέπει να είναι αξιωματικά κατακριτέο ή, πολύ χειρότερα, να συνδέεται αυτομάτως με την υπόθεση ότι ένας αναλυτής αποκρύβει κάτι ή χαρακτηρίζεται από ιδεοληψία, δόλο ή κακή προαίρεση

• Συνέχεια ανάγνωσης

Αυτό που διαχωρίζει το χέρι από το όπλο, λέει ο Σπένγκλερ, είναι η τεχνική διαδικασία: «[α]φενός στην παραγωγή του όπλου, αφετέρου στη χρήση του. Όπως υπάρχει μια τεχνική για την κατασκευή του βιολιού υπάρχει και μια τεχνική για το παίξιμο του βιολιού. Αυτή η ανωτερότητα του ανθρώπου να επιλέγει και να κατασκευάζει σύμφωνα με τα δικά του μέτρα και τις ανάγκες τα όπλα του και τα εργαλεία του, συνιστά την απελευθέρωση από τον καταναγκασμό του είδους. Με τον τρόπο αυτό ο άνθρωπος αρπακτικό αποκτά την «νόηση του χεριού» που είναι διαφορετική από τη «νόηση του ματιού». Διότι από το μάτι αναπτύχθηκε η θεωρητική, παρατηρούσα, ενατενιστική νόηση, ο «αναστοχασμός», η «σοφία», ενώ από το χέρι αναπτύσσεται η πρακτική, η δραστήρια νόηση, η πονηριά, η πραγματική «ευφυία». Όμως ο Γερμανός προχωράει τη σκέψη του ακόμη και λέει ότι: «[κ]άπως έτσι γεννήθηκαν οι δύο πολύ διαφορετικοί τρόποι σκέψης...

• Συνέχεια ανάγνωσης

Επανερχόμενοι και πάλι στα της χώρας μας, έχουμε επίγνωση ότι για να γίνει μια το δυνατό ολοκληρωμένη, λεπτομερής και ρητή αποτίμηση της σύγχρονης ελληνικής πολιτικής ιδιαιτερότητας, ειδικά κατά τα χρόνια της κρίσης, θα χρειαστεί να περάσει περισσότερος χρόνος, αναμφισβήτητα είναι ακόμη νωρίς. Αντιθέτως, δεν είναι νωρίς για να αρχίσει μια μεγάλη συζήτηση. Για να υπάρξουν προοπτικές πολιτικής βελτίωσης, κρίνουμε ότι θα χρειαστούν βαθιές πολιτειακές τομές, οι οποίες για να συμβούν θα πρέπει να βγει η χώρα από τη αδράνεια. Πρέπει όμως να είμαστε πραγματιστές: δυστυχώς σε τούτο τον χούμος έχει καταλήξει να συμμετέχει καθοριστικά μόνο η κοινωνική τάξη των επαγγελματιών πολιτικών και των δημόσιων υπαλλήλων[18], με εξοβελισμένη σχεδόν ολοκληρωτικά την υπόλοιπη κοινωνία. Το καίριο ζήτημα σήμερα είναι η πολιτική στειρότητα, καθώς δεν φαίνεται να υπάρχουν ακόμη εκείνα τα «ένζυμα» και τα ωφέλιμα σπερματικά αποθέματα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ουσιαστικές και δημιουργικές ανακατατάξεις. Σε κάθε περίπτωση, οι όποιες προοπτικές βελτίωσης συνδέονται άμεσα με την αναδιανομή της εξουσίας στους πολίτες, έτσι κρίνoνται απαραίτητα τα εξής:

• Συνέχεια ανάγνωσης