Είναι μια κοινωνία στην οποία οι άνθρωποι δεν αντιδρούν σ’ αυτά που, σε μιαν άλλη εποχή, θα προκαλούσαν αναταραχές και κρίσεις. Αντίθετα, τα άτομα έχουν γίνει μπλαζέ, αλλεργικά στις συναναστροφές, αρκετά έξυπνα όμως ώστε να γνωρίζουν ότι τα γεγονότα που εκτυλίσσονται είναι σημαντικά και ίσως ακόμη να αντιλαμβάνονται ότι σε μια προηγούμενη εποχή θα είχαν αντιδράσει με μια βαθιά συναισθηματική κατανόηση ή με αντίστοιχη συναισθηματική αντιπάθεια προς συγκεκριμένα άτομα και γεγονότα που εξελίσσονται γύρω τους
Όπως μας υπενθύμισε στην προηγούμενη παράγραφο η Ρίτα Λέβι-Μονταλτσίνι, η μεγαλύτερη απειλή για τον άνθρωπο σήμερα δεν βρίσκεται στην φυσική επιθετικότητά του ή στα βίαια ένστικτά του όπως υποστηρίζει η χομπσιανή θεωρία, αλλά εξαρτάται πολύ περισσότερο από τις αγελαίες τάσεις του, από την ροπή του προς την υποτακτικότητα, από την παθητική υπακοή του σε εντολές και από την υποταγή του σε ανούσιες απολαύσεις.
Με την καταφυγή του στον εντυπωσιακό και προβοκατόρικο λόγο, μπορεί ο καθηγητής να προκάλεσε και να μαγνήτισε επάνω του τις κεραίες της δημοσιογραφίας, πράγμα που δεν έχουμε καμία αμφιβολία πως κολάκευσε τον ακαδημαϊκό του ναρκισσισμό, ταυτόχρονα όμως υπονόμευσε την ουσία της ανάλυσής του και τον εποικοδομητικό χαρακτήρα που ενδεχομένως θα μπορούσε να είχε για το δημόσιο διάλογο
Στην Ελλάδα διαχρονικά η πολιτική ελίτ φαίνεται να φοβάται την συμμετοχή των πολιτών στην πολιτική, τόσο επειδή παρουσιάζεται διστακτική στο να μοιραστεί την εξουσία, όσο και επειδή προωθεί μια αρνητική ανάγνωση της ιστορικής εμπειρίας. Το πολιτικό μας σύστημα ήταν και παραμένει ένα ερμητικά κλειστό και πατερναλιστικό σύστημα.
Συνολικά, η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε σήμερα μοιάζει αρκετά με αυτή των ταξιδιωτών, που δεν έχουν ιδέα για το πού βρίσκονται, ενώ τρέχουν ολοταχώς μ’ ένα αυτοκίνητο χωρίς οδηγό σε μια κακοτράχαλη γη. Πότε άραγε θα επέλθει η πρόσκρουση εκείνη, που θα θέσει στη συνέχεια το ζήτημα να δοκιμάσουμε να φτιάξουμε κάτι καινούργιο και διαφορετικό; Μπορεί σε κάποιες δεκαετίες, ή και αιώνες.
Ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι η εξωτερίκευση της ελεύθερης σκέψης είναι για όλες τις απολυταρχίες, από τις πιο παλιές μέχρι και τις πιο σύγχρονες, ιδιαίτερα επικίνδυνη. Μια ενδιαφέρουσα θεωρία ή μια αξιόλογη δήλωση σε βαθμό που μπορεί να πει την ωμή αλήθεια, να αφυπνίσει και να εμπνεύσει, φοβίζει περισσότερο από μια διαδήλωση ή μια ανταρσία. Πράγματι ο διαχρονικός αυτός φόβος έχει πολύ βαθιές ιστορικές ρίζες.
Φυσικά κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια τι θα συμβεί στο μέλλον, ούτε που θα οδηγήσει ο οικονομικός πόλεμος που διεξάγεται στην Ευρώπη, ούτε πως θα είχαν εξελιχθεί τα πράγματα εάν είχαν αξιοποιηθεί τα εργαλεία άμεσης συμμετοχής των πολιτών στις ευρωπαϊκές πολιτικές αποφάσεις, όπως τα δημοψηφίσματα. Θα μπορούσε ενδεχομένως να συμβεί το πιο απίστευτο πολιτικό αλαλούμ, εμβέλειας Θείας Κωμωδίας