Η δημοκρατική αναγέννηση ως ελπίδα σε έναν υπό κατάρρευση κόσμο

Αυτός που μεταφέρεται ετοιμοθάνατος στο νοσοκομείο ενδιαφέρεται περισσότερο για το τι θα του πουν οι γιατροί για τις πιθανότητες να ζήσει, παρά για το τι θα του πουν οι αστυνομικοί για τους εγκληματικούς μηχανισμούς. Πρέπει να καταλάβεις ότι δεν κάνω ούτε δίκη προθέσεων, ούτε με νοιάζει πια η αλυσίδα αιτία-αποτέλεσμα, πρώτα αυτός, μετά ο άλλος, και το ποιος είναι ο αρχι-ένοχος. Νομίζω ότι ορίσαμε αυτό που αποκαλείς «η κατάσταση». Είναι όπως όταν βρέχει στην πόλη και τα λούκια είναι βουλωμένα. Το νερό ανεβαίνει, ένα νερό αθώο, νερό βρόχινο που δεν έχει ούτε την ορμή της θάλασσας ούτε την επικινδυνότητα των ποταμίσιων ρευμάτων. Για κάποιο λόγο όμως δεν κατεβαίνει, ανεβαίνει. Είναι αυτή η ίδια βροχή που συναντάμε σε τόσα και τόσα παιδικά ποιηματάκια και ρομαντικά τραγουδάκια. Αλλά ανεβαίνει και σε πνίγει. Αν τα πράγματα έχουν φτάσει σε αυτό το σημείο, εγώ λέω: ας μην χάνουμε τον χρόνο μας με τις ετικέτες, αλλά ας βρούμε που έχει βουλώσει αυτό το καταραμένο λούκι πριν πνιγούμε όλοι μας.

• Συνέχεια ανάγνωσης

Αν παρατηρήσουμε με προσοχή τις εξελίξεις, από την ημέρα των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος μέχρι και σήμερα, θα διακρίνουμε δύο διαφορετικούς κόσμους και αντιλήψεις να συγκρούονται. Από τη μια η κοσμοθεωρία αυτών που βλέπουν το έθνος ως «υπόσχεση» και από την άλλη η αντίληψη πως το έθνος αποτελεί κάτι το ξεπερασμένο και παρωχημένο, αν όχι μια «καταπιεστική» σύμβαση από την οποία οφείλουμε να απελευθερωθούμε. Από τη μία η Αγγλία που βλέπει την αυθυπαρξία και τον εαυτό της ως μια οντότητα εντός της οποίας δημιουργούνται σχέσεις που διαρκούν και ριζώνουν· από την άλλη η Αγγλία που θέλει να συμπεριφέρεται ως αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτικής των Βρυξελλών, που ταυτίζεται με τον κοσμοπολιτισμό του νεοφιλελευθερισμού, σε πλήρη πολιτισμική παράλυση λόγω των αυτο-ενοχών και του βεβαρημένου αποικιακού της παρελθόντος.

• Συνέχεια ανάγνωσης

Ένα υπολογιστικό σύστημα, φορτωμένο με αλγόριθμους, δεν θα μπορέσει ποτέ να κατανοήσει ότι ένας «τραγουδιστός» πίνακας του Κλωντ Λορραίν ή του Αντουάν Βαττώ δεν απευθύνεται τόσο στο μάτι ως όργανο της όρασης, έτσι όπως η εκτεταμένη στον χώρο μουσική του Μπαχ δεν απευθύνεται στο αυτί ως όργανο της ακοής. Η μηχανή δεν μπορεί να αντιληφθεί το πλαστικό πνεύμα της φλωρεντιανής ζωγραφικής, που θέτει τα έργα πλάι στο ανάγλυφο, ούτε το μουσικό πνεύμα της βενετσιάνικης ζωγραφικής, που θέτει τα έργα πλάι στην χρωματική των εγχόρδων και των πνευστών. Το αλγοριθμικό πόνημα, όσο επιμελώς-ψηφιακά ατημέλητο κι αν προετοιμαστεί, θα είναι άτεχνο, πάντα θα φαίνεται και θα κάνει το έργο «φτηνό» και ψευδές.

• Συνέχεια ανάγνωσης

Αυτές οι λογικές πλάνες -στις διάφορες αποχρώσεις τους και σε συνδυασμό με άλλες πλάνες- μπορούν να γίνουν δόλια όπλα στη φαρέτρα ενός δημαγωγού (με την αρνητική έννοια του όρου). Αυτό γιατί, όπως και η προσφυγή στην αυθεντία καλλιεργεί εξίσου την ακρισία και υπονομεύει την ατομική σκέψη, η κατασκευή ενοχής καλλιεργεί συστηματικά τον φόβο. Αν κάποιος, για παράδειγμα, βρίσκει ενδιαφέρον το έργο του Καντ, επειδή κάποια σημεία του έργου ενδέχεται να παραπέμπουν σε ρατσισμό, μπορεί να φοβηθεί να εκφράσει δημόσια αυτό το ενδιαφέρον του, διότι κάποιοι μπορεί να τον κατατάξουν αυτομάτως στους ρατσιστές.

• Συνέχεια ανάγνωσης

Κατά βάση, όσοι ασπάζονται αυτή τη νέα θρησκεία είναι άτομα και ομάδες που ποντάρουν στην έννοια του «δικαιώματος», έχοντας εφεύρει εργαλεία για τη ριζική εξάλειψη όλων εκείνων των «καταπιεστικών» θεσμών και θεμελίων, όπως το φύλο και η οικογένεια. Στην πραγματικότητα, όπως φαίνεται μέσα από τον τρόπο που εκδηλώνονται όλα αυτά τα γκρουπ των «θεοσεβούμενων» Σάντσο Πάντσα της μεγάλης κωμικοτραγικής και δονκιχωτικής μεταμοντέρνας κουλτούρας, διαπιστώνει κανείς ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια νέα ψευδοεπιστήμη, η οποία για να επικρατήσει πρέπει, πάση θυσία, να καταστρέψει όλα όσα χαρακτηρίζουν τον τρόπο ζωής και ύπαρξης του απλού/μέσου ανθρώπου, του αλλιώς λεγόμενου «μικροαστού».

• Συνέχεια ανάγνωσης

Ενώ ο τρόπος διασύνδεσής μας με τον κόσμο έχει αλλάξει ριζικά, το πρόβλημα παραμένει πάντα το ίδιο: η κατανόηση του τι συμβαίνει γύρω μας. Τα σύγχρονα μεγάλα θέματα είναι πάνω κάτω γνωστά: η ευρωπαϊκή ταυτότητα και η ΕΕ, το Ισλάμ και οι στόχοι του, το μεταναστευτικό, οι κοινωνικές και σεξουαλικές ελευθερίες, η νεοφτωχοποίηση (neo-pauperism) των δυτικών, η λειτουργία των ελεύθερων αγορών, η εθνική κυριαρχία και η παγκοσμιοποίηση. Αξίζει να ειπωθεί εξαρχής ότι, κατά τη γνώμη μας, οποιαδήποτε προσέγγιση παραμένει αγκιστρωμένη σε ιδεολογικά ρεύματα, ή σε αντιλήψεις που πηγάζουν μέσα από ομάδες που προωθούν συγκεκριμένες κοσμοθεωρίες, φράζει κάθε οδό προς την αλήθεια.

• Συνέχεια ανάγνωσης